Gebelikte Beslenme

1. Dengeli ve sağlıklı bir diyet gebe sağlığı için çok önemlidir. Bir gebe Günde 5 öğün alma kuralını uygulamalıdır. Öğünleriniz sık ve az porsiyonlar halinde olmalıdır. Ne uzun süre aç kalın ne de öğünlerde aşırı yemek tüketin.

2. Hamileliğiniz süresince çay, kahve, kola, nescafe gibi içecekleri fazla tüketmeyiniz (günde 2-4 bardak) içecek olarak ayran, süt, taze meyve suyu, adaçayı, ıhlamur gibi içecekleri tercih ediniz.

3. Aldığınız gıdaların taze olmasına dikkat edin. Konserve, beklemiş gıdalar ve içinde katkı maddeleri bulunarak saklanan gıdalar yerine taze ve doğal maddeleri tüketmeye özen gösterin.

4. Yediğiniz gıdalarda çeşitliliğe önem verin bu şekilde pek çok vitamin ve minerali almanız mümkün olacaktır.

5. Gebelikte dışardan hap olarak alınması gereken iki madde folik asit ve demirdir. Folik asit takviyesinin önerilme nedeni bu maddenin nöral tüp defekti adı verilen ve bebeğin santral sinir sisteminde oluşabilecek muhtemel sorunları (omurgada açıklık veya bebeğin beyin dokunuşunun gelişmesi) kısmen önleyebildiğinin anlaşılmasıdır. Folik asit gebelik öncesi dönemde başlanıp özellikle 8 hafta ya kadar kullanılması gerekmektedir. Folik asit kaynakları tahıllar, portakal suyu, meyveler ,baklagiller, fasulye ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzelerdir.

6.Evinizde kedi veya köpek besliyorsanız aşılarını yapmayı ihmal etmeyin. Onlara da çiğ et vermeyin ve yakın temastan kaçının. Çiğ veya iyi pişmemiş et ürünlerinden kaçının.

7.Beslenmede suyu ihmal etmeyin. Günde en az 8-10 bardak su için. Yaz aylarında bu miktar 15 bardağa çıkabilir. Özellikle ileri aylarda kabızlık şikayeti varsa bol su içerek kabuğu ile yenilen meyveleri tüketerek her öğünde sebze ile salataya yer vererek ve yürüyüş yaparak bu sorunun önüne geçebilirsiniz.

8.Günde 1-2 bardak süt içmeniz gebelikte ortaya çıkan kalsiyum kayıplarını yerine koymak içindir. Süt içemiyorsanız yoğurt veya ayran tüketiniz. Peynir veya çökelekte tüketebilirsiniz. Süt ve süt ürünlerinin pastorize olmasına dikkat ediniz.

9.Yemeklerde iyotlu tuz kullanınız. Yüksek tansiyon (hipertansiyon) varsa yemekleri az tuzlu pişirin. Özellikle son aylarda olan ödemleri azaltmak amacıyla bu dönemlerde tuzu azaltın.

10.Genelde sabahları yataktan kalkınca başlayan bulantılarda bir dilim peynir, bir iki grisini rahatlık sağlayabilir. Özellikle gebeliğin ilk 3 ayında olan bu bulantı ve kusmalardan kendinizi korumak için bu dönemde katı , kuru ve yağsız gıdalar tercih edin. Mutfak kokularından ve ađi parfümlerden uzak durun bu dönemde tuzlu kraker patates haşlaması, leblebi ve büskivi türü gıdaları alarak şikayetinizle baş edebilirsiniz.

11.Önceden belirtildiği gibi diyet yapmak için uygun bir zaman değildir hamilelikte belli bir kilo alımı şarttır. Zayıf bir bünyeye sahipseniz daha fazla kilolu bir bünyeniz varsa daha az kilo almanız uygun olacaktır.

12.Sebze ve meyveleri çok iyi yıkayın mevsim dışı sebze ve meyve tüketmeyin.

13.Sigara ve alkol kullanmayınız sigara içilen ortamda bulunmayınız.

14.Şehir suyunu kaynatarak tüketiniz.

15.Hamilelik döneminde omega 3 yağ asitleri bebeğin beyin ve göz gelişiminde önemli katkıda bulunur ayrıca erken doğum riskini azalttığı gebelikte tansiyon yükselmesi annede doğum sonrası depresyon hafıza bozukluğu daha az gözlenmiştir. En çok balık , ceviz ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Haftada 2 kez balık, ıspanak , semiz otu gibi yemekler günde 2 defa ceviz tüketmek ihtiyacı karşılamak için yeterlidir.

16.Bebeğin rahim içinde gelişmekte olduğu gebelik döneminde kalsiyum ihtiyacı artar günlük 1500 mg kadar çıkar. Kalsiyum en çok süt ürünleri (kaşar,  çökelek) Bakliyat (susam, badem içi, soya fasulyesi, fındık, fıstık vs.) tahıl (bisküvi , tarhana vs.) sebze (Sarma yaprağı semiz otu ıspanak marul bamya enginar) meyve (incir portakal mandalina) Tahin ve pekmezde bolca bulunur. Bu yiyecekler özellikle tercih edilmelidir.

17.Yeterince pişmemiş et, süt, yumurta yemeyiniz. Besin üyeleri vücudumuzda çeşitli görevler yapar aynı görevleri yapan yiyeceklerden besin grubu oluşturulmuştur grup seçeneklerinden birini yemiyorsanız bir diğerini de yiyerek doğru beslenebilirsiniz.

Gebelikte ideal kilo alımı ne olmalıdır?

GEBELİKTE KİLO ALIMI; 

– Düşük kilolu anne adayları tüm gebelik boyunca 15-20 kilo,

– Normal kilolu anneadayları 12,5 – 17,5 kilo,

– “Kilolu” anne adayları ise 7,5-12,5 kilo alırlar.

– Çoğul gebeliği olanlarda ise kiloalımı daha fazla olur (gebelik öncesi kilo durumuna göre değişmek üzere 12,5-25 kilo

HAMİLELİKTE KAÇINILMASI GEREKEN YİYECEKLER

1- Katkı maddeleri içeren gıdalar.

2- Dondurulmuş yiyecekler

3- Açıkta satılan yiyecekler.

4- Gazlı içecek ve meşrubatlar: Boş enerji kaynağı olup ,annenin gereksiz kilo almasına neden olurlar.

5- İyi pişmemiş etler: Gıda zehirlenmesine neden olabilir.

6- Pişirilmemiş veya az pişirilmiş hazır yemekler .Hazır yemekleri her tarafı iyice sıcak oluncaya kadar ısıtmaya dikkat edin

7- Yanlızca iyice pişmiş et yemeye dikkat edin . Sosis ve kıyma yerken buna özellikle dikkat edin. Çok fazla A vitamini almamaya dikkat edin. Bu yüksek dozda multi vitamin hapları almaktan ve karaciğer ile karaciğer ürünleri yemekten kaçınmanız anlamına gelir. Bir miktar A vitamine gereksinimiz vardır. Ancak çok fazla miktarda alırsanız ,fazla miktarda birikebilir ve hamilelik sırasında çok zararlı olabilir.

8- Pasta ve büskivi gibi yağ ve şeker oranı yüksek yiyeceklerden de kaçınmak iyi fikirdir. Ayrıca bu hamilelik sırasında fazla kilo almanızı önlemeye de yardımcı olur.

9- Çiğ et : Koliform bakterisi, tokso plazma ve salmonella bulaţma riskinden dolayı sushi ,pişmemiş deniz mahsülleri , etli çiğ köfte, az pişmiş et ve tavuktan kaçınmak gerekir. pate ( et ve ciğer ezmeleri) : Tüm pate ürünlerinden özelliklede sebzeli olanlarından uzak durun. Çünki pate , listeriya içeriyor olabilir.

10- Salam-sucuk-sosis : Bu gibi yiyecekler düşüğe yol açan listeriya bakterisi bulaşmasına neden olabilmektedir, Listeriya plasentadan geçebilmekte ve bebeğe ulaşarak enfeksiyona ve hayati tehlike yaratan kan zehirlenmesine neden olabilmektedir. Hamileyseniz ve bu yiyeceklerden yemek istiyorsanız  yemeden önce buhar çıkarana kadar ısıtmaya ve pişirmeye özen gösterin.

11- Sakatat : Karaciğerde demir , çinko ve A vitamini bulunmaktadır bebeğin demir depolarının oluşmasında alınan demir miktarı çok önemlidir. Karaciğer içerdiği A vitamini miktarından dolayı tehlikeli olabilmektedir. Fazla miktarda A vitamini anne karnındaki bebek açısından bazı risklere yol açabilmektedir bu sebeble demir açısından zengin içeriği sebebiyle haftada bir porsiyon geçmeyecek ţekilde tüketilebilir.

12- Balık Türleri : Köpek balığı, kılıç balıđı ve marlin balığı gibi büyük balık yemeyin. Ton balığınıda fazla tüketmemeniz gerekir. Civanın fazla tüketilmesi bebeğin sinir sistemi için zarar verici olabilir haftada iki porsiyondan fazla yağlı balık yemeyiniz. Konserve olmayan ton balığı uskumru sardalye ve alabalık yağlı balıklara örnektir. Konserve ton balığı güvenli olmakla birlikte bir kutudan fazla yememelisiniz. Ancak balık yemenin sağlığınız ve bebeğinizin gelişimi için faydalı olduğunu unutmayın. Bu yüzden haftada (Hamsi,istarvit vs.) iki porsiyon balık yemeniz gerekir ve bu porsiyonlardan bir tanesi yağlı balık olabilir.

13- Kabuklu deniz mahsülleri : Deniz mahsülleri kaynaklı hastalıkların çoğuna istiridye ve midye gibi az pişmiş kabuklu deniz mahsülleri neden olmaktadır. Pişirmek bazı enfeksiyon türlerini önlesede enfeksiyon riskini tamamen yok etmemektedir. Poliklorinat bifenilleri içermeleri nedeniyle göl ve nehir balıklarıda hamilelikte zararlı olabilmektedir ki bunlar somon , turna , çizgili levrek , alabalık gibi türlerdir !

14- Çiğ yumurta : Çiğ yumurtayı ve çiğ yada kısmen pişmiş yumurta içeren yiyecekleri yemekten kaçının. Yanlızca hem beyazı hem sarısı katılaţıncaya kadar iyice pişmiş yumurtaları yiyin. Bu birtür gıda zehirlenmesine yol açan salmonella mikrobu riskinden kaçınmak için gereklidir. Mayonez , amerikan salatası , elde yapılmış kremalar , dondurmalar ve soslar çiğ yumurta içerebilir.

15- Peynir Türleri : Camembert , bryie yada chevre ( Keçi sütüyle üretilmiţ bir peynir türü ) ve rokfor peynirlerinden uzak durmanız gerekir. Bu peynir türleri humustan yapılmıştır ve bebeğinize zarar verebilcek listeriya , buresilya bakterisini içerebilir. Küflü ve pastorize edilmemiţ sütten yapılan peynirler güvenilir değildir pastorize edilmemiţ yumuşak peynirlerde erken dođum , düşük ve doğum kusurlarına yol açan listeriya ( Tehlikeli bir bakteri cinsi ) bulunur. Pastorize sütten yapılmayan peynirler düşüğe neden olan listeriya ve burasilya bakterisi bulaştırabilmektedir. Listeriye plezantadan geçebilmekte ve bebeğe ulaşarak enfeksiyona ve hayati tehlike yaratan kan zehirlenmesine neden yaratabilmektedir. Pastorize sütten yapılan hertür beyaz peynir, kaşar peyniri yada diğer tür peynirler rahatlıkla yenilebilir. Peynir iyi bir kalsiyum kaynağı olduğundan hamileler için gereklidir bebeğiniz kemik ve diş gelişimine faydası olur.

16- Kafein : Hergün aldığınız kafein miktarınıda azaltmanız gerekir ancak bu miktarı sıfırlamanıza gerek yoktur. Kafein , kahve , çay , çikolata , bazı alkolsüz içecekler ve enerji içeceklerinde bulunur. Kafein pek çok araştırma ölçülü miktarda kafein alınmasının sorun yaratmadığını gösterirken , kafein alımının düşükle ilişkili olabilceğini gösteren araştırmalarda mevcuttur. Bu nedenle düşük riskini azaltmak amacıyla birinci trimesterde kafeinden kaçının. Genel bir kural olarak hamileliğin ilerleyen dönemlerinde günlük kafein alımı en fazla 300 mg. ile sınırlandırılmalıdır. Kafein diüretiktir , yani vücuttan sıvı atılımını kolaylaştırır. Buda su ve kalsiyum kaybına neden olabilir. Aşağıdakilerin her biri yaklaşık 300 mg. kafein içermektedir. 3 fincan hazır kahve , 3 fincan çekilmiş kahve , 6 fincan çay , 8 kutu kola , 4 kutu enerji içeceği , 8 parça sade çikolata barı , sütlü çikolatadaki kafein miktarı , sade çikolatanın yarısı kadardır . Örneğin ; Bir adet sade çikolatada 3 fincan çay 1 kutu kola ve 1 fincan hazır kahve içerseniz 300 mg limitine ulaşabilirsiniz.

17- Maydonoz : Bayanların adet kanamalarını düzenleyen apiol maddesi ile halk ilacı olarak bilimsel araştırmalardada kendini kanıtlayan maydanoz ayrıca vitamin ve mineral deposudur. A , B1 , B3 , C , E vitaminleri ile demir , kalsiyum , magnezyum , potasyum , fosfor , manganez , sodyum , bakır , kükürt , klorofil ve yağ bulunur saf apiol fazla dozda alınırsa mesana , bağırsak ve uterusta kasılmayı artırır. Bu sebeble hamileler maydanozu aşırı miktarda kullanmamalı düşüğe ve erken doğuma sebeb olabilir. Ölçüyü kaçırmadan kullanılmalı. Bayatlamış , sararmış maydanozlar kullanılmamalıdır. Bir seferde çok fazla yeşil maydanoz yememelidir. Dilde geçici tutukluk yapabilir. Maydanoz anne sütünü azaltır.

18- NAR : Bilindiği üzere nar cennet meyvesi ve birçok hastalığa da inanılmaz derecede faydalıdır. Hamile bir bayanın fazla olmamakla beraber taze sıkılmış nar suyu fayda sağlayacaktır. Nar özellikle çekirdeğiyle yendiğinde kabızlığıda artırabilir. Narın tansiyon düşürücü etkisiyle düşük tansiyonlu olan gebelerde ve tansiyonunun düşük seyrettiği gebeliğin 2. döneminde nar suyu içtikten sonra halsizlik , yorgunluk yapabilir. Bu dönemlerde alım azaltılabilir veya sıvı alımı artırabilir.

19- Bitki Çayları : Ihlamur , zencefil , papatya , rezene , kuşburnu , yeşil çay ve tüm meyve çayları gebelik döneminizde sizin için çok faydalıdır. Bu yüzden gebeliğiniz boyunca meyve çaylarınızı günde 2 defa tüketebilirsiniz.

Ihlamur : Bağışıklık sisteminizi güçlendirerek grip ve soğuk algınlığına karşı sizi korur. Ihlamurun ödem çözücü etkisi olduđundan böbreklerinizi yormadan vücudunuzda biriken ödemi indirir.

Papatya çayı : Sindiriminiz kolaylaştırarak sizi ruhsal açıdan rahatlatır. Sakinleştirici etkisi bulunur. Uykusuzluk probleminiz varsa papatya çayı iyi gelecektir.

Rezene çayı : Bağırsaklarınızda gaz oluşmanızı engelleyip sizi rahatlatır ve sindiriminize yardımcı olur .İştahsızlık probleminize iyi gelir. Ayrıca emzirme döneminizde süt verimi artar.

Zencefil çayı : Bulantılarınızı önler şişkinlik hissinizi azaltır hazımsızlığınızı düzeltir.

Kuşburnu Çayı: C vitamini açısından oldukça zengin bir bitkidir . Hastalıklarınızda vücudunuza genel direnci sađlar. Ayrıca ödem söktürücü özelliği bulunmaktadır.

Yeşil Çay : Yeşil çaydaki kafein siyah çaya oranla daha az olduğundan tercih sebebiniz olmalıdır kan dolaşımınızı düzenleyici soğuk algınlığına karşı korur.

Ada Çayı: Bu dönemde rahim kaslarınızı uyarıcı etkisi bulunduđundan hamileliğin erken dönemi ve gebeliğinizin son dönemlerinde ada çayı tüketmemelisiniz.

Keten tohumu : Omega 3 açısından zengin olmasına rağmen kanama riskinizi artırır. Bu nedenle gebeliğiniz boyunca tüketmemeye özen gösterin.

Ahududu : C Vitamini ve organik asitleri içeren bir çok hastalığa iyi gelir ancak doğum kasılmalarınızı başlatıcı etkisi bulunduğundan gebeliğiniz son dönemlerinde tüketmenizi önermiyoruz.

Sinameki çayı : Kuvvetli mushil görevi görür. Bağırsaklarınızdaki vitamin mineral emiliminizi azaltığından gebeliğin sürece tüketmeyiniz.

HAMİLELİKTE ZARARLI BİTKİLER

Biberiye, oğul otu , kedi otu , yaban mersini , karahindiba , melisa yaprağı , ginseng , lavanta , aloe vera , feslehen , keten tohumu  , adaçayı , sinameki , karakafes otu , tan otu , sarı çiğdem , ökse otu , ada soğanı , akdiken kabuğu , melek otu , gibi bitkiler ve çaylarıda hamilelik döneminizde içmeniz erken doğum , kanama ve düşük riskinizi artırır. Bu nedenle tüketmenizi önermiyoruz..!