Gebelik Zehirlenmesi – Preeklamsi

 Gebeliklerin %6’sında görülen, tüm organları ve bebeğin gelişimini etkiyen gebelik zehirlenmesinin tek tedavisi anneye doğum yaptırmaktır. Eğer fark edilmez ve acil olarak tedaviye başlanmazsa bebek ya da anne ölümlerine neden olabilecek kadar ciddidir.

Temelde yatan sorun; rahim yatağını döşeyen ince kıvrık arterlerin aşırı daralması ile plesantanın bebeği besleyememesidir.

Gebelik zehirlenmesinde kimler risk altındadır?

• Aile Öyküsünde Gebelik Zehirlenmesi Olanlar
• Kronik HipertansiyonHastaları
• İlk Gebelik
• 18 Yaş Altı, 35 Yaş ÜstüAnne Adayları
• İkizYa Da Üçüz Gebelikler
• Önceki Gebeliğinde Hipertansiyonu Olan Anneler
• GebelikteGebelik Şekeri, Gizli Şeker Çıkan Anne Adayları
• Kronik Böbrek HastasıOlan Anneler
• Otoimmün Hastalığı(Lupus Gibi) Olanlar
• Hidrops FetalisDenilen Bebekte Su Toplaması Olan Gebelikler
• Dört Ve ÜzerindeDoğum Yapan Anneler
• ObezAnne Adayları

Gebelik zehirlenmesi belirtileri

• Gebelikte yüksek tansiyon
• İdrarda protein kaybı
• Ani kilo artışı,
• Gebenin yüzüğünün dar gelmesi,
• Yüzde şişlik, ödem
• Halsizlik, bilinç bulanıklığı
• Unutkanlık
• Bebek hareketlerinin azalması
• Karın ağrısı
• Ani görme bozukluğu
• Karaciğer bölgesinde ağrı
• Bulantı, kusma
• Az idrara çıkma

Gebelik zehirlenmesinin neden olduğu sorunlar

İdrarda protein kaybının artması, tansiyonun 160/100 mmHg olması, günlük idrar çıkışının azalması, görme bozukluğu, şiddetli mide ağrısı, kanda trombosit sayısının azalması ağır preeklampsi geliştiğinin bulgularıdır. Bu tabloya konvülziyonların (sara nöbetlerinin ) eklenmesine eklampsi denir. Artık beyin ödemi gelişmiş ve bu nöbetler başlamıştır.Gebede beyin kanaması, kalp yetmezliği, pıhtılaşma bozukluğu, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği gelişir. Bebekte gelişme geriliği başlar, erken doğum hatta anne karnında bebeğin ölümüne neden olur.

Gebelik zehirlenmesi tedavisi

Gebelik zehirlenmesinin tek tedavisi bebeğin doğurtulmasıdır. Hafif preeklampsi durumunda bile anne ve bebek çok yakın takibe alınır, kan değerleri takip edilirken tansiyon düşürülür. Doktor, bebeğin dış ortamda yaşayabileceği kanaatine varınca ve belirtiler ağırlaşınca doğum geciktirmeden yapılır. Ağır preeklampsi ve eklampsi gelişmemesi için anneye magnezyum tedavisi başlanır. Doğum sonrasında da annenin yoğun bakım ünitesinde ciddi takibi devam eder. Hafif preeklampsinin tedavisi mümkün olabilir ama ağır preeklampsi ve eklampsi anne-bebeğin hayatına mal olan ciddi bir sorunudur

Gebelik zehirlenmesinde anne ve bebek ölümü

Küçük kılcal damarlar dediğimiz kapiller damarlardaki direnç artışı, kapiller damardaki hasardan dolayı bebek ile anne arasındaki kan besin alışverişinin yapıldığı yerde (utero plesantal yatak) problem oluşur ve bebek için ciddi tehlike yaratır

Bebeğe az kan, az oksijen gider ve bu durum bebeği sıkıntıya sokar. Utero plesantal yatakta basınç artar, plesanta erken ayrılır ve bebek anne karnında kaybedilir. Kapiller damardaki bozuklukta trombositler hasar görür, kanda trombosit sayısı azalır. Bunun sonucunda vücudun pıhtılaşma faktörleri tükenir DIC (Dissemine İntravasküler Koagülasyon ) gelişir ve ölümle sonuçlanır.

Gebelik zehirlenmesi tekrarlar mı?

• Gebelik süresinde preeklampsisi olan bir kadın, bir sonraki gebelikte preeklampsinin gelişmesi için yaklaşık % 10risk taşır.
• Şiddetli preeklampsisi olanlarda, sonraki gebeliklerde preeklampsi riski% 20civarındadır.
• Aynı babaya sahip ikinci bir hamilelikpreeklampsi insidansını azaltırken, daha sonra farklı bir baba ile yapılan hamilelik preeklampsi riskini tekrar artırabilir.
• Öncelikle anne adayı, preeklampsinin tekrarlamaması için kilo vermelidir.
• İkiz gebelikler gebelik zehirlenmesinin tekrarlamasında önemli bir risk faktörüdür.
• Gebeliğin ilk haftalarında yaşanan kilo artışıpreeklampsinin tekrarlaması açısından risk faktörü değildir.
• Dengeli ve düzenli beslenmeye özen göstermek, stresten uzak durmak, düzenli uyumak, normal sınırlarda kilo almakpreeklampsinin tekrarlamasını önlemekte önemlidir.
• Bir önceki gebeliğinde preeklampsi yaşamış gebelerin, özellikle tansiyon takibive kan tahlillerini düzenli yaptırması önemlidir.

Gebelik zehirlenmesi nasıl önlenir?

Gebelik zehirlenmesinden korunma yöntemleri çok belirgin değildir. Fakat konuyla ilgili çok sayıda çalışma yapılmaktadır. Çok net olmasa da öncelikli olarak önerilen yöntemler, doğum öncesi gözetim, yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme takviyesi ve farmakolojik tedavidir. Gebelik zehirlenmesinin önlenmesine yönelik birçok çalışma, birincil müdahalelere dayanmaktadır.

Bunlar; yatak istirahati, aktivite kısıtlaması veya düzenli egzersiz, tuzu azaltmak veya C ve E vitamin takviyesi gibi beslenme önlemleri, sarımsak, deniz yağı gibi antioksidanlar. Yüksek risk grubu söz konusu olduğunda ise ikincil korunma devreye girer; diüretikler, progesteron, nitrik oksit, kalsiyum takviyesi ve aspirin gibi ilaçlar.

Gebelik zehirlenmesi bebeğe zarar verir mi?

Çoğu gebelik zehirlenmesi vakası olumlu sonuçlanmaktadır. Bazen tansiyon sorunu devam edebilir fakat doğumdan sonra da takibi yapılarak bu sorun da aşılabilmektedir. Bebeklerin çoğu gebelik zehirlenmesi sorunundan zarar görmezler. Erken doğmuş bebekler genellikle daha uzun süre hastanede kalırlar ve doktor kontrolünde izlenir.